Prokura to pełnomocnictwo udzielane przez przedsiębiorcę, który podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców (w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo w Krajowego Rejestru Sądowego). Jako szczególny rodzaj pełnomocnictwa, prokura dla swej ważności wymaga formy pisemnej.
Prokura to pełnomocnictwo o szerokim zakresie gdyż obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Do przykładowego katalogu czynności objętych prokurą zaliczyć można zawieranie i rozwiązywanie umów, zaciąganie zobowiązań, zatrudnianie pracowników, a także czynności przed sądami i organami administracji. Czynności wykonywane przez prokurenta wiążą bezpośrednio mocodawcę. Prokura nie obejmuje jednak upoważnienia do zbywania przedsiębiorstwa, oddania go do korzystania oraz do zbywania i obciążania nieruchomości. W takich sytuacjach wymagane jest oddzielne pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.
Prokura zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego nie może być przeniesiona. Prokurent może jedynie ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności.
Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa). Inne ograniczenie prokury nie może odnieść skutków wobec osób trzecich. Oznacza to, że ewentualna umowa określająca zakres uprawnień prokurenta (np. wskazanie katalogu czynności lub wartości zobowiązań, które prokurent może zaciągać), wiąże tylko strony tej umowy. Czynności podejmowane przez prokurenta z przekroczeniem takiej umowy są skuteczne, a ewentualną odpowiedzialność ponosi on wobec swojego mocodawcy.
Inne ogólne ograniczenia prokury wynikać mogą z przepisów prawa. Ograniczenie takie powstaje w przypadku spółek handlowych m.in. wobec konieczności uzyskania zgody innego organu spółki do określonej czynności (np. zgody walnego zgromadzenia, zgromadzenia wspólników, rady nadzorczej). Dokonanie czynności bez takiej zgody skutkuje jej nieważnością, choć zgoda może zostać udzielona wtórnie nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę.
Warto też wskazać, że prokura może być samoistna lub łączna. Prokura samodzielna oznacza, że prokurent dokonuje czynności w granicach swego umocowania samodzielnie, bez konieczności udziału dodatkowych osób.
W przypadku prokury łącznej do skutecznego złożenia oświadczenia woli za przedsiębiorcę konieczne jest złożenie oświadczenia woli przez wszystkie osoby, którym udzielono prokury łącznej. Można także udzielić prokury łącznej z członkiem zarządu spółki. Wówczas prokurent do dokonywania czynności musi działać wspólnie z członkiem organu zarządzającego.
Sposób tzw. reprezentacji biernej przedsiębiorcy jest już odmienny. Oświadczenia kierowane do przedsiębiorcy lub doręczenia pism może być dokonywane wobec jednej z osób, którym udzielono prokury. Nawet w przypadku prokury łącznej oświadczenia kierowane do przedsiębiorcy są skuteczne z chwilą dojścia oświadczenia do jednego prokurenta.
